Gül çayı, adından da anlaşılacağı gibi gül yapraklarından elde edilen hem aromatik hem de sağlık açısından faydalı bir bitki çayıdır. Genelde pembe ya da kırmızı renkteki kokulu güller tercih edilir. Çünkü bu türler hem daha yoğun aroma verir hem de şifalı özellikleri daha baskındır. Gül çayı üretimi aslında oldukça nazik bir süreçtir. Yaprakların sabahın erken saatlerinde, çiğ henüz üzerindeyken toplanması gerekir. Bu saatte yapraklar en taze ve uçucu yağ açısından en zengin halindedir.
Toplanan gül yaprakları temiz bir ortamda dikkatlice yıkanır ve gölgede, doğrudan güneş ışığına maruz kalmadan kurutulur. Güneşte kurutmak yaprakların rengini soldurur ve faydalı bileşenleri yok edebilir. Kurutma işlemi tamamlandıktan sonra yapraklar hava almayan cam kavanozlarda saklanır. Çayı demlemek için birkaç kurutulmuş yaprak yeterlidir. Üzerine kaynar su eklendiğinde o mis gibi gül kokusu yavaşça yayılır ve çayın kendine has zarif bir rengi oluşur.
Hoş kokulu olmasına ek olarak sindirimi rahatlatır, cilt sağlığını destekler, adet dönemi sancılarını hafifletir ve hafif yatıştırıcı etkisiyle zihni sakinleştirir. Üstelik yalnızca içilerek değil, yüz buharı ya da tonik olarak da kullanılabilir. Kimi insanlar evde kendi gül çaylarını hazırlarken güllerin doğal ve ilaçsız olmasına dikkat eder. Yapraklar doğrudan tüketildiği için kimyasal kalıntı içermemesi önemlidir. Gül çayı doğayla, zamanla ve sabırla kurulan bir bağ gibi aslında.
Gül Çayının Faydaları
Gül çayı, günün hemen her saatinde içilebilecek yumuşak içimli bir bitki çayıdır. Ama etkisinden tam anlamıyla faydalanmak için ne zaman ve nasıl içildiği önemlidir. Sabahları aç karnına içildiğinde sindirim sistemini nazikçe uyandırır, günün başlangıcında vücuda ferahlık ve hafiflik hissi verir.
Akşam saatlerinde özellikle uyku öncesi tüketildiğinde ise sinir sistemini yatıştırır, zihni sakinleştirerek huzurlu bir uykuya geçişi kolaylaştırır. Yemeklerden sonra içildiğinde ise mideyi rahatlatır ve sindirimi destekler.
- Mideyi yormaz, aksine sindirimi destekler. Yemek sonrası şişkinlik ya da hazımsızlık yaşadığında bir fincan gül çayı içmek, mideni rahatlatabilir.
- Antioksidan açısından zengindir. Bu da ciltteki iltihapları azaltır. Sivilceye yatkın ciltlerde düzenli tüketildiğinde içten gelen bir temizlik hissi yaratabilir.
- Hafif yatıştırıcı etkisi sayesinde yoğun bir günün ardından sinirleri gevşetir, zihni sakinleştirir. Uykuya geçişi kolaylaştırabilir.
- Kas gevşetici özelliği sayesinde regl döneminde yaşanan krampların hafiflemesine yardımcı olabilir. Üstelik ruh halindeki iniş çıkışları da dengelemede etkili olduğu bilinir.
- İçeriğindeki C vitamini sayesinde vücut direncini artırır. Mevsim geçişlerinde soğuk algınlığına karşı doğal bir kalkan görevi görebilir.
- Hafif idrar söktürücü özelliği vardır. Bu da sabahları elde-yüzde biriken şişliğin azalmasına katkı sağlayabilir.
- Ağızda hoş, ferah bir tat bırakır. Düzenli içildiğinde ağız hijyenine katkıda bulunduğu söylenir.
- Menopoz dönemindeki kadınlar için içeriğindeki bazı doğal bileşenler ruh halini dengelemeye yardımcı olabilir.
- Gül çayını içtikten sonra soğuyan poşetleri göz altına yerleştirerek şişkinliği azaltmak mümkün. Bu küçük ama etkili bir doğal bakım yöntemi.
- Kan dolaşımını destekleyici etkisi olduğu düşünülür. Damar sağlığı üzerinde olumlu etkileri olduğuna dair birçok geleneksel bilgi mevcuttur.
- Vücuttaki toksinlerin atılmasına katkı sunduğu için karaciğer sağlığını dolaylı olarak destekler.
- Aroması bile birçok kişiyi rahatlatır, içildiğinde ise o çiçeksi tat bir nevi ruhu okşar gibi gelir. Meditasyon ya da yoga sonrası tüketmek bu yüzden tercih edilir.
Gül Çayı Nasıl Demlenir?
Demleme şekli de bir o kadar kıymetlidir. Gül çayının faydasını ve aromasını kaybetmemesi için kaynar suya değil, 80-85 derece civarındaki sıcak suya eklenmesi gerekir. Yaklaşık 1-2 çay kaşığı kurutulmuş gül yaprağını (veya 1 tatlı kaşığına yakın) fincana alıp üzerine sıcak suyu ekledikten sonra ağzı kapalı şekilde 7-10 dakika demlemek yeterlidir. Bu süre zarfında hem aroması suya geçer hem de içeriğindeki faydalı bileşenler aktifleşir.
Bazıları içine birkaç damla limon suyu veya bal eklemeyi sever. Bu da lezzetini zenginleştirir ve de faydasını artırır. Fakat şeker yerine doğal tatlandırıcılar tercih etmek daha sağlıklıdır. Gül çayı aynı zamanda soğutularak da içilebilir. Yaz aylarında buzla servis edildiğinde hem ferahlatıcı hem de şık bir içecek haline gelir.
Ancak dikkat edilmesi gereken bir detay var. Gül çayı ne kadar doğal ve katkısız gül yapraklarıyla hazırlanırsa o kadar etkili olur. Bu yüzden çayı hazırlarken kullanılan güllerin ilaçsız, organik olması çok önemlidir. Adeta ritüel gibi zamanı, ısısı, niyetiyle birlikte içildiğinde bedene ve zihne çok daha iyi gelir.