Çoğu bitki gece boyunca solunum yapar yani oksijen tüketip karbondioksit salar. Fakat bazı özel bitkiler var ki gece bile oksijen üretmeye devam ederler. İşte bu özel bitkilere “gece oksijen salan bitkiler” ya da bilimsel adıyla CAM (Crassulacean Acid Metabolism) bitkileri denir.
Aloe Vera
Aloe Vera yüzyıllardır hem geleneksel hem de modern tıpta kullanılan doğanın sunduğu en mucizevi bitkilerden biridir. Fakat çoğu kişi onun sadece cilde iyi gelen jel yapısıyla değil, geceleri oksijen salan nadir bitkilerden biri oluşuyla da evlerimize kattığı faydanın farkında değildir. Aloe Vera CAM fotosentezi yapan bitkilerden biridir. Bu sayede geceleri havadaki karbondioksiti emer, oksijen üretir ve bulunduğu ortamın havasını daha temiz daha nefes alınabilir bir hale getirir.
Bakımı son derece kolaydır; doğrudan güneş ışığı almasına gerek yoktur ve haftada bir sulanması yeterlidir. Kurak ortamlara dayanıklılığı sayesinde hem şehir yaşamına hem de ofis ortamlarına rahatça uyum sağlar. Bu özelliğiyle yatak odası gibi kapalı alanlarda hava kalitesini iyileştirmek isteyenler için vazgeçilmez bir doğal yardımcıdır. Estetik olarak da sade ama zarif görünümüyle bulunduğu ortama doğallık katar.
Paşa Kılıcı (Sansevieria trifasciata)
Halk arasında “paşa kılıcı” ya da “kaynana dili” olarak bilinen Sansevieria doğanın en dirençli ve faydalı bitkilerinden biridir. Yaprakları dimdik, sert ve uzun yapısıyla adeta bir kılıcı andırır. Ama onu asıl özel yapan şey geceleri oksijen üretmeye devam edebilme yeteneğidir. Uyku sırasında ihtiyaç duyduğumuz temiz oksijeni sağlayarak daha kaliteli bir uyku deneyimi sunar.
Üstelik oksijen üretmekle kalmaz; havadaki benzen, formaldehit, ksilen ve trikloroetilen gibi zararlı kimyasalları da emerek doğal bir hava filtresi gibi çalışır. NASA’nın bile önerdiği bu bitki hem estetik hem işlevsel bir seçimdir. Sulama konusunda kanaatkardır; toprak iyice kuruyana kadar su istemez. Bu da onu yoğun yaşam temposu olan kişiler için ideal hale getirir. Sessiz sedasız çalışır ama evinizde büyük bir fark yaratır.
Orkide (Dendrobium Türleri)
Orkide güzelliğiyle zaten başlı başına bir sanat eseri gibi görünen zarafetin sembolü olmuş bir bitkidir. Fakat bazı türleri (Dendrobium cinsi) geceleri oksijen üretmesiyle de dikkat çeker. Yalnızca göz zevkimize değil, solunum sistemimize de katkı sağlar. Orkideler CAM fotosentezi yapabilen türler arasında yer alır.
Bakımı sabır ve ilgi ister ama zor değildir; dolaylı ışık sever aşırı sulamadan hoşlanmaz ve köklerinin hava alması gerekir. Karşılığında ise yıl boyunca sizi zarif çiçekleriyle ödüllendirir. Orkideler salon veya ofis gibi yaşam alanlarında da havayı temizleyen doğal birer yardımcıdır. Bu narin çiçekler estetik ve işlevi aynı potada buluşturan nadir bitkilerdendir.
Areka Palmiyesi
Areka palmiyesi tropikal coğrafyaların huzur veren havasını evlerimize taşıyan iri yapraklı ve gösterişli bir bitkidir. Dekoratif değeriyle değil, geceleri sağladığı oksijen desteğiyle de çok kıymetlidir. Areka havadaki zararlı gazları emerek ortama bol miktarda oksijen salar. Kuru iklimlerde ya da kaloriferli evlerde hava kuruluğuna karşı doğal bir nemlendirici işlevi de görür.
Sadece havayı değil, solunum yollarını da rahatlatan bu özelliğiyle bronşit veya astım gibi rahatsızlıkları olan kişiler için ekstra fayda sağlar. Yaprakları fotosentez kapasitesi yüksektir; onu iç meknlarda hava kalitesini en fazla iyileştiren bitkilerden biri haline getirir. Bakımı da sanıldığı kadar zor değildir; dolaylı ışık sever ve toprağının hafif nemli kalması yeterlidir. Doğal bir oksijen fabrikası gibi çalışan Areka evlerde sağlıklı ve estetik bir atmosfer yaratmak isteyenler için şahane bir tercihtir.
Kaktüs Türleri (Epiphyllum dhil)
Kaktüsler genel olarak susuzluğa dayanıklı yapılarıyla bilinir ama bazı türleri (Epiphyllum vb.) geceleri oksijen üreten bitkiler arasında yer alır. Bu özel türler CAM metabolizması sayesinde hava kararınca karbondioksiti emer, sabaha karşı ise oksijen salımı yaparak yaşam alanlarının havasını tazeler.
Kaktüslerin gövdesi suyu uzun süre depolayabildiği için çok az bakım ister. Bu da onu ev yaşamında düşük çabayla yüksek fayda sağlayan bir bitki haline getirir. Ayrıca kaktüslerin birçok türü elektromanyetik dalgaları da azaltıcı etkiye sahiptir. Yani oksijen üretmekle kalmaz, teknolojik cihazların yarattığı radyasyonu da minimize eder. Az yer kaplaması sayesinde her türlü alana uyum sağlar. Modern dekorasyona sade ama karakterli bir hava katan kaktüsler aynı zamanda geceleri sessizce çalışan bir doğa mucizesidir.
Tillandsia (Hava Bitkisi)
Tillandsia toprağa ihtiyaç duymadan yaşayabilen nadir bitkilerden biridir. Kökleri yalnızca tutunmak içindir; tüm besin ve nem ihtiyacını havadan karşılar. Bu sebeple “hava bitkisi” olarak anılır. Geceleri oksijen üretebilme kabiliyetiyle bulunduğu ortamı hem estetik hem işlevsel anlamda zenginleştirir. CAM metabolizması ile çalışan bu bitki geceleri karbon emisyonunu azaltır, oksijen salımı yaparak kapalı alanlarda hava kalitesini iyileştirir.
Yatak odası banyo veya çalışma alanı gibi farklı ortamlarda rahatlıkla kullanılabilir. Duvara asılabilir, cam fanus içinde sergilenebilir veya masa üstünde dekoratif bir obje gibi kullanılabilir. Bakımı da kolaydır; haftada 1-2 kez püskürtme yöntemiyle sulamak yeterlidir. Tillandsia modern yaşamın hızlı temposuna ayak uyduran ama doğayla bağını koparmak istemeyenler için hem ruhu hem de nefesi besleyen zarif bir seçenektir.